บทคัดย่อ

ประเทศไทยเผชิญความท้าทายในการดูแลสุขภาพแรงงานต่างด้าว เนื่องจากจำนวนแรงงานดังกล่าวเพิ่มขึ้น อย่างต่อเนื่อง ข้อมูลต้นทุนบริการที่ถูกต้องและทันสมัยมีความสำคัญต่อการกำหนดนโยบายประกันสุขภาพอย่างเหมาะสม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอค่าต้นทุนบริการแรงงานต่างด้าวของโรงพยาบาลในพื้นที่ที่มีแรงงานต่างด้าวหนาแน่น ใช้ข้อมูลผู้ป่วยรายบุคคลของ 4 โรงพยาบาล ในจังหวัดสมุทรสาคร ระนอง และตาก จากโครงการศึกษาต้นทุนรายโรค ปีงบประมาณ 2561-2565 เป็นข้อมูลผู้ป่วยนอก รวม 458,263 ครั้ง และข้อมูลผู้ป่วยใน รวม 47,865 ราย ศึกษาต้นทุนใน มุมมองของผู้ให้บริการวิเคราะห์ต้นทุนบริการแบบมาตรฐานจากบนลงล่าง และแบบต้นทุนจุลภาคผลการศึกษาพบว่า 1) ต้นทุนบริการผู้ป่วยนอกเฉลี่ย 612 บาท (SD 1,126) บริการเฉลี่ย 1.93 ครั้งต่อปี มีต้นทุนผู้ป่วยนอก 1,183 บาทต่อคนต่อปี และผู้ป่วยนอกสิทธิแรงงานต่างด้าวมาโรงพยาบาลชุมชนบ่อยที่สุด 2.95 ครั้งต่อปี มีต้นทุนต่อคนต่อปีสูงที่สุด 1,787 บาทต่อปี (SD 4,189) หญิงตั้งครรภ์มาใช้บริการมากที่สุด โรคที่พบบ่อยคือโรคความดันโลหิตสูง (I10) ต้นทุนเฉลี่ย 865 บาทต่อครั้ง (SD 962) โรคไข้หวัดธรรมดา (J00) ต้นทุนเฉลี่ย 710 บาท (SD 1,298) และโรคเบาหวานชนิดที่ 2 (E119) ต้นทุนเฉลี่ย 1,392 บาท (SD 2,893) 2)

ผู้ป่วยในสิทธิแรงงานต่างด้าวนอนโรงพยาบาลเฉลี่ย 5.36 วัน CMI (casemix index) 0.80 มีต้นทุนบริการผู้ป่วยในต่อรายเฉลี่ย 14,627 บาทต่อราย หรือ 18,252 บาทต่อน้ำหนักสัมพัทธ์ที่ปรับค่าวันนอน (AdjRW) โดยโรงพยาบาลระดับ S มีต้นทุนต่อ AdjRW สูงที่สุด คือ 19,903 บาท รองลงมาคือ โรงพยาบาลระดับ M2 ต้นทุน 18,336 บาท และโรงพยาบาลระดับ A มีต้นทุนต่อ AdjRW ต่ำสุด 17,528 บาท ผู้ป่วยในตามกลุ่มวินิจฉัยโรคร่วม (diagnosis related group, DRG) ส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยแม่และเด็ก คือDRG 15540 newborn admission weight >2499 gm without procedure without significant cost and clinical complexity มีจำนวนสูงสุด มีต้นทุนเฉลี่ย 4,666 บาทต่อราย รองลงมาเป็น DRG 14500 vaginal delivery without significant cost and clinical complexity มีต้นทุนเฉลี่ย 15,690 บาทต่อราย และ DRG 14010 caesarean delivery without significant cost and clinical complexity  มีต้นทุนเฉลี่ย 18,574 บาทต่อราย ทั้งนี้เพศหญิงจะมีต้นทุนผู้ป่วยต่อคนต่อปีมากกว่า เพศชาย กลุ่มผู้สูงอายุ (60+ ปี) มีต้นเฉลี่ยสูงสุด 12,757 บาทต่อคนต่อปี กลุ่มเด็กมีอายุต่ำกว่า 1 ปี มีต้นทุน 12,121 บาทต่อคนต่อปี และกลุ่มวัยแรงงาน 3,876 บาทต่อคนต่อปี

ข้อเสนอแนะ กระทรวงสาธารณสุขควรพิจารณาปรับเบี้ยประกันสุขภาพให้สอดคล้องกับต้นทุนการรักษาพยาบาล บริการฝากครรภ์และการคลอดบุตร ควรมีการศึกษาต้นทุนบริการผู้ป่วยแรงงานต่างด้าวในระยะยาว เพื่อประเมินแนวโน้มและผลกระทบด้านงบประมาณของระบบสุขภาพ

คำสำคัญ: ต้นทุนบริการของโรงพยาบาล, แรงงานต่างด้าว, การประกันสุขภาพสำหรับแรงงานต่างด้าว

Abstract

Thailand is facing the challenges of high healthcare costs for migrant workers, as their numbers are steadily growing. Accurate and up-to-date cost data are crucial for designing just health insurance policy. This study aimed to present hospital service costs to migrant patients in high-density migrant areas. Cost output data of 433,596 outpatient visits and 42,902 inpatient admissions from four hospitals (3 provinces Samut Sakhon, Ranong, and Tak) were analyzed. The multi-year (fiscal years 2018-2022) cross-sectional research design, provider’s perspective, standard top-down and bottom-up costing methods through the Healthcare Service Cost Estimation (HSCE) Program provided the data. The results showed that outpatient costs averaged 612 Thai Baht (THB) per visit (SD 1,126), with 1.93 visits per person per year, resulting in an annual outpatient cost of 1,183 THB per person. Patients at community hospital made highest visits (2.95 visits/year) with the highest cost per person at 1,787 THB per year (SD 4,189). Pregnant women constituted the highest outpatient service uses. Among the most common conditions, hypertension (I10) cost 865 THB a visit, the common cold (J00) 711 THB, and type 2 diabetes (E119) 1,392 THB. For inpatient care, the average length of hospital stay was 5.36 days, with a casemix index (CMI) of 0.80. The average inpatient cost per case was 14,627 THB or 18,252 THB per adjusted relative weight (AdjRW). The highest cost was at provincial hospital (S) at 19,903 THB per AdjRW, followed by community hospital (M2) at 18,336 THB, and regional hospital (A) at 17,528 THB. The most common diagnosis related group (DRG) were: DRG 15540 newborn admission weight >2499 gm without procedure and without significant cost and clinical complexity (CCC) average cost 4,666 THB, DRG 14500 vaginal delivery without significant CCC 15,690 THB, and DRG 14010 cesarean delivery without significant CCC) 18,574 THB per case. Overall, female patients had higher cost compared to males, the elderly (60+ years) incurred the highest cost (12,757 THB per person per year), followed by newborns (12,121 THB) and the working-age group (3,876 THB). The findings highlight key recommendations including setting health insurance premiums to reflect actual costs of curative and maternity and childbearing services, and conducting long-term studies to monitor migrant health cost trends and their impact on the healthcare system.

Keywords: hospital service costs, migrant workers, migrant worker health insurance

Powered by Froala Editor